Paaszaterdag of Stille zaterdag

Op Stille Zaterdag verblijft de Kerk bij het graf van de Heer, terwijl zij terugziet op zijn lijden en sterven, en zijn nederdaling ter helle overweegt. De gelovigen moeten in kennis worden gesteld van het bijzondere karakter van Stille Zaterdag. Gebruiken en tradities van feestelijke aard die aan deze dag verbonden zijn omdat destijds de paasviering vervroegd was naar deze zaterdag, moeten voorbehouden blijven aan de nacht en de dag van Pasen. (Paschalis sollemnitatis, 76)

Een dag zonder eucharistie

Op deze zaterdag blijft de tafel des Heren ongedekt; de Kerk ziet onder gebed en vasten uit naar zijn verrijzenis en onthoudt zich van de viering van de eucharistie, totdat na de plechtige wake of het nachtelijk uitzien naar de verrijzenis het ogenblik is aangebroken van de paasvreugde welke vijftig dagen lang voortduurt. (Altaarmissaal, en Paschalis sollemnitatis, 73).

De heilige communie kan alleen maar gegeven worden bij wijze van viaticum. De huwelijksviering moet geweigerd worden evenals de viering van andere sacramenten, met uitzondering van het sacrament van boetvaardigheid en van de ziekenzalving. (Paschalis sollemnitatis, 75)

Lezingendienst en morgengebed

Het verdient ten zeerste aanbeveling om op Stille Zaterdag de lezingendienst en het morgengebed gemeenschappelijk te vieren. Het is een goede zaak dat in de kathedrale kerk, zo mogelijk de bisschop hieraan deelneemt, samen met de clerus en het volk. Deze getijden, die vroeger de naam droegen van ‘Donkere Metten’, behoren een plaats te krijgen in de godsdienstige beleving van de gelovigen om het lijden, de dood en de begrafenis van de Heer met eerbied te overwegen en te beschouwen, terwijl zij uitzien naar de aankondiging van de verrijzenis. ... wordt ten zeerste aanbevolen. Waar de viering van de lezingendienst en het morgengebed met deelname van het volk  niet mogelijk is, zal men een andere viering van het woord Gods houden of een oefening van godsvrucht die aansluit bij het mysterie van deze dag. (vgl. Paschalis sollemnitatis, 40 en 73)

Afbeeldingen ter verering

Men kan in de kerk voor de verering door de gelovigen een afbeelding plaatsen van Christus aan het kruis of rustend in het graf of nederdalend ter helle, die het mysterie van Stille Zaterdag verduidelijkt, en ook een beeld van de Moeder van Smarten. (Paschalis sollemnitatis, 74)

Laatste voorbereidingen van de dopelingen van de Paasnacht

Op deze dag vinden de laatste voorbereidingen plaats van degenen die in de Paaswake gedoopt worden: a) de uitverkorenen worden aangespoord op paaszaterdag zoveel mogelijk zich van hun gewone werkzaamheden te onthouden, hun tijd aan gebed en overweging te besteden en naar vermogen te vasten; b) op deze dag kunnen, als er een bijeenkomst van uitverkorenen is, enige laatste voorbereidende riten plaatshebben, zoals het opzeggen van de geloofsbelijdenis, het "Effeta", de keuze van een christelijke voornaam en eventueel een zalving met olie van de geloofsleerlingen. (Het doopsel van volwassenen, nr. 26) 

Het avondgebed op Stille Zaterdag

In kerken en kapellen waar al dan niet de paaswake gehouden wordt, evenals op andere plaatsen is het aan te bevelen om op deze zaterdagavond het kerkelijk avondgebed (de vespers) zo mogelijk gemeenschappelijk te bidden. De NRL heeft daarvoor een uitgave in tweekleuren-druk verzorgd op het formaat van de bekende volksmissaaltjes voor de afzonderlijke zondagen. Deze uitgave kan besteld worden bij de Administratie NRL in Breda (zie contactgegevens): Uitzien naar de verrijzenis. Het liturgisch avondgebed van Stille Zaterdag € 0,50 per ex.; vanaf 40 ex. € 0,15 per ex.