Een kerkrechtelijk antwoord op het "Wir schaffen das". Aanpassingen in Codex (1983)

Een reactie op de vluchtelingencrisis bij wijze van een kerkrechtelijk "Wir schaffen das", aldus karakteriseert de Duitstalige nieuwsdienst van Radio Vaticaan het "Motu proprio" van paus Franciscus dat werd ondertekend op 31 mei 2016 en gepubliceerd op 15 september 2016.

Het Motu proprio met als titel "De Concordia inter Codices" is een aanvulling op het Wetboek van Canoniek Recht dat in 1983 verscheen, - zeven jaar voorafgaand aan het Wetboek voor de met Rome geünieerde oosterse ritussen. "Men had in het begin van de jaren tachtig nog niet voorzien, hoe sterk eens de migratie zou worden in landen met een Latijnse kerkrechtelijke traditie. Dit proces van menselijke mobiliteit heeft in de dagelijkse zielzorg bijna overal het probleem gesteld van de verschillen in beide wetboeken", aldus de secretaris van de Pauselijke Raad voor de Wetteksten, mgr. Juan Ignacio Arrieta Ochoa.

Door de huidige migratie (van vooral vluchtelingen) verblijven veel christenen van met Rome verbonden oosterse Kerken nu in landen waar vooral de Latijnse ritus wordt gevolgd. Voor deze christenen blijft weliswaar hun eigen wetboek van kracht, maar er zijn wel enkele aanpasssingen nodig in het Wetboek van canoniek Recht van 1983 om de bestaande verschillen op te heffen, aldus de paus: "Deze verschillen kunnen negatieve effecten hebben op de pastorale praktijk, met name in de gevallen die te maken hebben met relaties tussen leden die respectievelijke behoren tot de Latijnse Kerk en tot een Oosterse Kerk. Dat gebeurt vooral in onze tijd omdat immers als gevolg van de mobiliteit van de bevolking een groot aantal Oosterse christenen in Latijnse gebieden verblijven. Hieruit komen veel pastorale en juridische vragen voort die alleen opgelost kunnen worden met nieuwe aangepaste normen."

De aanpassingen in het Wetboek van 1983 hebben betrekking op verschillende vragen m.b.t. de sacramentenbediening, zoals: in welke kerk wordt bij het doopsel een kind ingeschreven, wanneer van de ouders de ene ouder tot de Latijnse kerk behoort, en de andere tot een katholieke oosterse kerk?; mag een rooms-katholieke priester (van de Latijnse ritus) kinderen van vluchtelingen dopen, ook als de ouders tot een andere katholieke kerk behoren?; mag een kerkelijk huwelijk gesloten worden ten overstaan van een diaken, of moet het steeds (zoals in de geünieerde oosterse kerken) ten overstaan van een priester zijn?

Een Nederlandse vertaling van het Motu proprio "De concordia inter codices" van paus Franciscus wordt eerstdaags gepubliceerd op de website van de NRL (onder "Documenten").