Romeins decreet: paastriduum en corona-pandemie
In verband met de coronacrisis heeft de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten op 19 maart 2020 het decreet “Ten tijde van Covid-19” uitgevaardigd (Prot. N. 153/20).
De tekst van het decreet luidt als volgt:
In de moeilijke periode waarin we leven vanwege de Covid-19-pandemie, rekening houdend met het beletsel om gemeenschappelijk de liturgie in de kerk te vieren, zoals de bisschoppen hebben aangeduid voor de territoria die onder hun jurisdictie vallen, zijn vragen aan de Congregatie gesteld betreffende de aanstaande paasvieringen. Aan de bisschoppen worden hieromtrent algemene richtlijnen en enkele suggesties voorgesteld.
1 – Met betrekking tot de Paasdatum. Als hart van het liturgisch jaar is Pasen geen feest zoals andere feesten: het wordt gedurende drie dagen – het Paastriduum – gevierd, voorafgegaan door de veertigdagentijd en bekroond door Pinksteren en kan daarom niet worden verplaatst.
2. – De Chrismamis. Rekening houdend met de concrete situatie in de verschillende landen heeft de bisschop de bevoegdheid om deze naar een latere datum te verplaatsen.
3. – Richtlijnen voor het Paastriduum.
Daar waar het burgerlijke en het kerkelijke gezag restricties hebben gesteld, moet het Heilig Triduum als volgt gevierd worden.
De bisschoppen zullen richtlijnen geven die zijn afgestemd met de bisschoppenconferentie, zodat de bisschop en de parochiepriester(s) in de kathedraal en de parochiekerken de liturgische mysteries van het Paastriduum kunnen vieren, zij het zonder de fysieke deelname van de gelovigen. De gelovigen dienen ingelicht te worden over de begintijd van de vieringen, zodat zij zich thuis in gebed kunnen verenigen. In dat geval zijn de rechtstreekse uitzendingen via televisie of internet van nut.
De bisschopconferentie en afzonderlijke bisdommen zien erop toe dat er suggesties gedaan worden ter ondersteuning van het gezinsgebed en het persoonlijke gebed.
Witte Donderdag. In de kathedraal en parochiekerken kan door de priester(s) de Avondmis van de Maaltijd van de Heer gecelebreerd worden, waar en in zoverre dit volgens het oordeel van de verantwoordelijke een reële mogelijkheid is; het is alle priesters bij wijze van uitzondering toegestaan om op die dag op een geschikte plaats de mis te vieren zonder volk. De voetwassing, die al facultatief is, dient achterwege te blijven. Aan het eind van de mis van het Avondmaal van de Heer moet de processie met het Heilig Sacrament naar het rustaltaar achterwege blijven, en het Heilig Sacrament wordt in het tabernakel bewaard. Priesters die niet in staat zijn om de eucharistie te vieren dienen in plaats daarvan de vespers van de dag te bidden (vgl. Liturgia Horarum / Getijdenboek).
Op Goede Vrijdag viert de bisschop / de pastoor de liturgie van het lijden en sterven van de Heer in de kathedraal en parochiekerken, waar en in zoverre daartoe volgens het oordeel van de verantwoordelijke een reële mogelijkheid bestaat. De diocesane bisschoppen zullen m.b.t. het universele gebed (de voorbede) voorzien in een speciale intentie voor de zieken, voor de overledenen en hen die in nood verkeren.
Paaszondag. De Paaswake wordt slechts gevierd in de kathedralen en parochiekerken, in de mate dat dit reëel mogelijk is volgens het oordeel van de verantwoordelijke. Aan het ‘Begin van de Paaswake ofwel Lucernarium’ blijft het bereiden en het aansteken van het vuur achterwege; de paaskaars wordt ontstoken, de processie blijft achterwege, en dan volgt de Paasjubelzang (het Exsultet). Vervolgens vindt de ‘Liturgie van het Woord’ plaats. Met betrekking tot de ‘Doopliturgie’ worden alleen de doopbeloften hernieuwd (vgl. Altaarmissaal, p. 368-371). Vervolgens viert men de ‘Eucharistische liturgie’.
Zij die absoluut niet in de mogelijkheid verkeren om samen te komen voor de Paaswake in een kerk, bidden het lezingenofficie van Paaszondag (vgl. het Getijdenboek).
Beslissingen voor kloosters, seminaries en religieuze communiteiten zullen worden getroffen door de diocesane bisschop.
Uitingen van volksvroomheid en processies ter opluistering van de dagen van de Goede Week en het Paastriduum kunnen naar het oordeel van de diocesane bisschop worden verplaatst naar andere geschikte dagen, bijvoorbeeld 14 en 15 september.
Krachtens opdracht van de paus, alleen voor het jaar 2020.
Vanuit de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten, op 19 maart 2020, op het hoogfeest van de H. Jozef, patroon van de universele Kerk.
Robert kardinaal Sarah
Prefect
✠ Arthur Roche
Aartsbisschop secretaris
Een tweede decreet over de Goede Week en het paastriduum 2020 werd door de Congregatie voor de Eredienst uitgevaardigd op 25 maart.